Suriye’nin birliği, sırf kuzeyden PKK-YPG tarafından değil, güneyden de ABD, İsrail, Dürziler, El Avde güçleri tarafından tehdit ediliyor. Ülkenin güney bölgesi şu an dört parça…
İSRAİL İŞGALDE PERVASIZ
Suriye’nin baş düşmanı olan İsrail, Esad’ın yıkılışını fırsat bildi…Hem ülkenin savunma alt yapısını yerle bir etti hem topraklarını işgal etti. Evvel Golan zirvelerini ve Hermon Dağı’nı ele geçirdi. Güneydoğudaki kentlere, kasabalara bir bir girdi. Bu yerlerin başında Kuneytra ili geliyor. Hala büyük bir kısmı Tel Aviv askerlerinin kontrolünde… Kıymetli sayıda birlikleri, Han Arnabah kasabasına ilerledi. Şam’a 26 km yaklaşan İsrail kuvvetleri, başşehrin Katana kasabasını da işgal etti.
DÜRZİLERE MESAJ
Son 5 gündür, Lübnan hududunda da Hizbullah’a yakın aşiretler ile Suriye ordusu ortasında çatışmalar yaşanıyor. Tam bu sırada, İsrail hem Bekaa Vadisi’ni hem de Suriye’yi vurdu.
İsrail Hava Kuvvetleri, Suveyde kentinin kuzeyindeki Halhallah askeri havaalanını bombaladı. Böylelikle Şam’ın yanına çekmeye çalıştığı Dürzilere “İsrail burada korkmayın” iletisini verdi.
DERA’DAKİ EL -AVDE GÜÇLERİ
Güneyi bölen başka kuvvet, Ahmet El Avde’nin, namı öbür “Rusya’nın adamı”nın denetimindeki Sünni birlikler… El Avde, daha evvel Dürzilerle birlikte; Dera, Kuneytra ve Suveyde vilayetlerinde ortak bir çatı örgütü kurmuştu. İsmi da “Güney Operasyonları (SOR) odasıydı. Daha sonra bu ortak yapı çözüldü. El Avde’nin Sünni güçleri başka hareket etmeye başladı. Bunlar bir süredir, Suriye Savunma Bakanlığı ile orduya katılma müzakerelerini yürütüyorlardı. Suriye lideri Ahmet Al Şara, El Avde için “güneydeki kardeşlerimizle görüşüyoruz” derken, Savunma Bakanı Murhef Ebu Kasra, müzakerenin başarısızlıkla sonlandığını duyurdu. Rusya’nın El Avde üzerindeki tesirinin, eskisi üzere olup olmadığı net değil. Kimi uzmanlar, El Avde’yi Moskova’nın sopa olarak kullandığını, kimileri ise bu başkanın körfez ülkelerinin yörüngesine girdiğini kıymetlendiriyor.
SUVEYDE’DEKİ DÜRZİLER
Üçüncü ayrılıkçı öge, Dürziler. Yüzde 90’ı Dürziler’den oluşan Suveyde’ye, Şam idaresi 8 Aralık’tan sonra birleşme teklifinde bulundu. Tekliflere olumlu cevap gelmeyince, HTŞ birlikleri bu kente gönderildi. Lakin, Şara’nın iki atağı de başarılı olmadı. Silahlı Dürziler, HTŞ’yi kente sokmadı. Dürziler, Şam’ın valisini kabul etmeyerek kendi belirledikleri bayan bir valiyi tayin ettiler.
Dürziler üzerinde İsrail’in geçmişten gelen bir nüfuzu var. İsrail Dürzileri ile Suriye Dürzileri ortasındaki her devir kuvvetli bir bağ vardı. Netanyahu’nun, Esad sonrasında yaptığı direkt müdahalelerle, Dürzi köylerinden kimileri, İsrail’den kendilerini ilhak etmesini istedi.
ŞAM’IN BATISINDA AMERİKAN ÖSO’SU
Suriye’nin güneyini parçalayan bir öbür kuvvet ABD askerleri. Türkiye’nin Sünni Araplardan oluşan ÖSO’su üzere, ABD’nin de üs sahibi olduğu Şam’ın batısındaki El-Tanf askeri üssünde kendi ÖSO’su var. Tam ismi Suriye Özgür Ordusu(SÖO)… Şam’ın düştüğü 8 Aralık günü bu birlikler de güneyden kente girdiler. ABD, Suriye’deki iç çatışmaların başlamasından bir müddet sonra bu bölgeyi işgal etti. Arap ögeleri eğitip donarak Amerikan ÖSO’sunu oluşturdu.
Osman Erbil